تاخیر در گفتار، خودش خوب نمی شود!

زمان طلایی درمان تاخیر در گفتار را نباید با پیروی از رویه های سنتی و منسوخ شده از دست داد

آویدنیوز: شاید شما هم با کودکانی برخورد کرده باشید که دیرتر از موعد مقرر روند رشد و نیز همسالان خود صحبت کنند و به اصطلاح به زبان بیایند. توانایی‌های زبانی این کودکان، ممکن است با سرعت کمتری نسبت به اکثر کودکان رشد کند. آنها ممکن است در بیان حرف‌های خود یا درک دیگران مشکل داشته باشند. تأخیر آنها ممکن است به دلیل ترکیبی از اختلالات شنوایی، گفتاری و شناختی باشد. امروزه به دلایل نامعلوم، دیر به زبان آمدن کودکان بسیار رایج شده است. البته از آنجایی‌که روند تکامل گفتار در همه کودکان دقیقا یکسان نیست، بهتر است والدین و اطرافیان، از مقایسه فرزندتان با سایر کودکان همسن او دست بردارید و اگر فکر می‌کنند فرزندشان ممکن است دچار تاخیر در گفتار باشد، حتما به پزشک یا روانپزشک کودکان و در مرحله بعد یک گفتار درمان مراجعه کنند. «جمله خودش خوب می‌شود» اطرافیان را هم فراموش کنند. ما هم در آوید نیوز برای اطلاع از این اختلال گفتاری، با «فرنوش آذین‌فر» کارشناس گفتاردرمانی که چندسالی است در این زمینه کار و فعالیت می‌کند؛ گفت‌وگو کردیم که از نظرتان می‌گذرد.

تاخیر در گفتار چیست و با چه علائمی تشخیص داده می‌شود؟

تاخیر در گفتار می‌تواند صرفا به صورت تاخیر در کلام و گفتار و یا همراه با سایر مشکلات باشد که با توجه به مشکلات همراه، علایم تشخیصی متفاوتی دارد و  از اولین نشانه‌های این مساله می‌توان به این اشاره کرد که بچه‌های دارای تاخیر گفتاری، عموما در رسیدن به زمانی که بچه‌ها قبل از یک سالگی، صداسازی می‌کنند و اصطلاحا صداهایی با عنوان babbling دارند یعنی صداهایی مثل بَ بَ: بابا در می‌آورند؛ که مقدمه توسعه زبان هستند؛ تاخیر دارند یا مشکلات غذا خوردن و آبریزش دهانی بیش از حدانتظاری در هنگام بیداری دارند. البته این کودکان، گاهی بعد از ابراز تعدای کلمه و صداسازی‌ها در یک دوره، صداها و کلمات قبلی را از دست می‌دهند و دیگر تکرار نمی‌کنند.

والدین از چه سنی باید این مساله را مورد توجه قرار داده و به دنبال درمان باشند؟

تشخیص و درمان زودهنگام، توصیه اکید هر درمانگری به خانواده‌هایی است که کودکشان چنین علایمی دارد. چرا که تشخیص و درمان به موقع، از ایجاد مشکلات بعدی در مدرسه مانند اختلالات تلفظی، اختلال خواندن و نوشتن و … جلوگیری می‌کند. ضمن اینکه باعث از دست نرفتن زمان طلایی گفتار و متعاقبا جلوگیری از مشکلات روان‌شناختی ناشی از تاخیر گفتاری و سایر مشکلاتی که از پی آن می‌آیند؛ می‌شود.

چه دلایلی برای بروز این مساله وجود دارد؟

دلایل شناخته شده و ناشناخته بسیار زیادی برای بروز این مساله وجود دارد و البته متاسفانه امروزه به دلیل استفاده زیاد از حد از تلویزیون، گوشی و … بسیار بیشتر از گذشته شاهد این موضوع هستیم.

بعد از تشخیص «تاخیر در گفتار» چه باید کرد؟

حتما در اولین فرصت به گفتار درمانگر مراجعه کرده و مورد ارزیابی جامع قرار بگیرند.

تفاوت تاخیر در گفتار با اوتیسم در چیست؟

«اوتیسم» طیف گسترده‌ای از اختلالات ارتباطی است که گاهی در برخی از آنها، شاهد تاخیر در گفتار هم هستیم. طیف «اوتیسم» بسیار گسترده است و طی آن، ویژگی‌های بسیار متفاوتی در بچه‌های مختلف بروز می‌کند. تشخیص دقیق این اختلال به عهده متخصص روانپزشک است و گاهی تشخیص صد درصدی و تشخیص افتراقی اوتیسم از سایر اختلالات، کار دشواری است.

راه درمان تاخیر در گفتار چیست؟

ابتدا با ارزیابی گفتار درمان و تشخیص موارد لازم برای درمان، جلسات توانبخشی از جمله گفتار درمانی، کاردرمانی، رفتار درمانی و … تجویز می‌شود ولی گاهی با مراجعه زودهنگام و نبود اختلالات همراه، با مشاوره‌های گفتار درمانگر مشکل قابل حل است.

چقدر طول می‌کشد تا این مساله رفع و درمان شود؟

با توجه به سطح گفتاری و شناخت کودک، همکاری والدین و مشکلات همراه بسیار متفاوت و غیرقابل پیش‌بینی است.

توصیه شما به والدین کودکان دارای تاخیر در گفتار و نیز اطرافیان آنها برای بهبود و درمان این مساله چیست؟

لطفا بدون هیچ گاردی به متخصص در این زمینه مراجعه کنید و به امید و حرف‌های دیگران که «خودش خوب می‌شود»؛ زمان طلایی گفتار درمانی را از دست ندهید.

آیا آموزش زودهنگام زبان دوم به کودکان، تاثیری در ایجاد این مساله دارد و اگر بله، چه باید کرد؟

یادگیری نادرست زبان دوم، به خصوص از طریق فیلم، کارتون و … عامل بسیار مهمی در ایجاد تاخیر گفتاری است اما یادگیری صحیح و در معرض زبان دوم بودن به شکل روزانه با توجه به رفرنس کتاب «ریاپائول» باعث تاخیر گفتاری در فردی که به لحاظ گفتار و شناخت دارای مشکل نیست؛ نمی‌شود.

اما افرادی که دارای تاخیر در گفتار هستند؛ با در معرض دو زبان بودن در هر دو زبان دچار اختلال و تاخیر خواهند شد.