یادگاری روی پیراهن

رازهایی در لباس‌ تیم‌های فوتبال

آوید نیوز: بخشی از نوستالوژی‌های هر جماعت فوتبال‌دوستی، به پیراهن‌هایی برمی‌گردد که تیم محبوب آن‌ها بر تن می‌کند. پیراهن هر تیم به نوعی پرچم آن‌ها محسوب می‌شود و با دیدن هر پیراهن، افتخار و یا فاجعه آن تیم به سرعت متبادر به ذهن هواداران آن می‌شود.
درست مثل پیراهن‌های تیم ملی آلمان با طرح مثلثی خود که جایی غیر قابل اشغال را در فوتبال این کشور تصاحب کرده است تا پیراهن‌های عجیب بدون آستین تیم ملی کامرون که این تیم را حتی تا آستانه‌ی محرومیت از جام جهانی پیش برد! به هرشکل پیراهن‌های تیم‌های فوتبال رازهای جالبی در خود دارد که درست همانند رازهای فنی دنیای فوتبال جذابیت‌های خاص خود را دارند.

فضای تنفسی
مکزیک فینال مسابقات ۱۹۷۰ و ۱۹۸۶ را برگزار کرد ولی در هر دو دوره‌ی تیم‌های راه یافته به جام جهانی نگران تأثیر گرما و رطوبت بالای هوا بر روی بازیکنان خود بودند.
دردوره‌ی نخست به درخواست نیل فیلیپس پزشک تیم ملی فوتبال انگلیس، مدافع عنوان قهرمانی، لباس‌هایی از جنس ارتکس دوخته شد؛ نوعی پارچه‌ی سبک با سوراخ‌های بسیار ریز برای تهویه‌ی هوا.
اما کار انگلیس به همین جا ختم نشد و آن‌ها با این‌که در جام جهانی ۱۹۶۶ با پیراهن‌های سرخ رنگ قهرمان شده بودند، در جام جهانی ۱۹۷۰ لباس‌های یک دست سفید را به عنوان لباس اول و لباس‌های آبی آسمانی را به عنوان لباس دوم خود انتخاب کردند.
علت این انتخاب، استفاده از رنگ‌های روشن برای انعکاس تابش فروزان خورشید در مکزیک و خنک نگه داشتن بدن بازیکنان بود. لباس‌های سرخ رنگ نیز به عنوان لباس سوم تیم انگلیس برگزیده شد.
شاگردان سر الف رمزی در آخرین مسابقه‌ی مرحله‌ی گروهی مقابل چکسلواکی، با لباس‌های آبی آسمانی وارد زمین شدند در حالی‌که لباس تیم چک سفید بود. همین مسئله سرمربی انگلیس را دچار مشکل کرد به طوری‌که بعدا اعتراف کرد زیر نور خورشید نمی‌توانسته بازیکنان را از هم تشخیص بدهد.
این انتخاب رمزی حتی تماشاگران تلویزیونی مسابقات در سراسر جهان را هم دچار مشکل کرد و بسیاری از آن‌ها که بازی‌ها را از تلویزیون‌های سیاه و سفید تماشا می‌کردند، نتوانستند بازیکنان دو تیم را از هم تشخیص بدهند.
تیم ملی انگلیس به همین دلیل در بازی یک چهارم نهایی مقابل آلمان غربی لباس معروف سرخ رنگ خود را پوشید و در گرمای سوزان لئون، در وقت‌های اضافی با نتیجه ۳ بر ۲ شکست خورد.
تیم ملی آرژانتین نیز در جام جهانی ۱۹۸۶ برای لباس معروف راه راه آبی و سفید خود از جنس ارتکس استفاده کرد.
کارلوس بیلاردو سرمربی آرژانتین بعد از این‌که این تیم با لباس‌های آبی رنگ نخی خود اروگوئه را در مرحله یک هشتم نهایی یک بر صفر شکست داد، گفت:چنین لباسی اصلا برای بازی یک چهارم نهایی مقابل انگلیس در گرمای سوزان ظهر مکزیکو سیتی مناسب نیست.
وی از تولید کننده‌ی لباس‌های تیم ملی آرژانتین خواست که پیراهن‌های آبی رنگ سبک‌تری را تهیه کند که در آن مدت کوتاه امکان پذیر نبود. او با توجه به این‌که فقط سه روز تا روز مسابقه باقی مانده بود، روبن موچلا یکی از اعضای کادر فنی خود را به یکی از فروشگاه‌های پایتخت مکزیک فرستاد تا پیراهن مناسبی را تهیه کند. موچلا سپس با دو دست لباس آبی مختلف برگشت اما هیچکدام مورد پسند واقع نشدند.
با وجود این دیه گو مارادونا که در آن زمان تازه به عنوان ستاره تیم آرژانتین پدیدار شده بود، در مورد یکی از آن‌ها گفت: لباس زیبایی است. با آن انگلیس را خواهیم برد.
از این رو موچلا به فروشگاه برگشت و ۳۸ دست از لباس‌هایی که کاپیتان تیم آرژانتین انتخاب کرده بود را خرید.
یک طراح هم نشان فدراسیون فوتبال آرژانتین را طراحی کرد و این نشان‌ها بر روی هر پیراهن دوخته شدند. شماره‌های نقره‌ای رنگ فوتبال آمریکایی نیز با عجله بر پشت پیراهن‌ها اتو شد. چند ساعت بعد مارادونا گل معروف دست خدا را به ثمر رساند و با لباس‌هایی که با عجله از یکی از فروشگاه‌های مکزیکو سیتی خریداری شده بود، یکی از بهترین بازی‌های تاریخ جام جهانی را به نمایش گذاشت.
لباس‌های سبز و سفید فرانسه
دو تیم فرانسه و مجارستان در بعد از ظهر روز ۱۰ ژوئن سال ۱۹۷۸ و در حالی‌که هر دو تیم دیگر شانسی برای صعود به دور دوم جام جهانی نداشتند، در آخرین مسابقه خود در گروه یک برابر هم به میدان رفتند.
اما یک ساعت و نیم قبل از شروع مسابقه توجه هنری میشل هافبک تیم فرانسه به رنگ پیراهن بازیکنان تیم مجارستان جلب شد.
کاپیتان تیم نانت در نتیجه بی‌درنگ به سمت آندراس توروسیک مهاجم تیم مجارستان رفت و از او پرسید:
پیراهن سفید؟.
توروسیک هم پاسخ داد: بله پیراهن سفید.
هنری میشل گفت: ولی فرانسه قرار است با پیراهن سفید بازی کند.
اما توروسیک که هیچ‌کدام از پیراهن‌های تیمش را نداشت اصرار می‌کرد تیم مجارستان قرار است سفید بپوشد.
میشل که متوجه وجود مشکلی شده بود، موضوع را با مسئولان تیم فرانسه در میان گذاشت و آن‌ها گفتند بر اساس توافقنامه فیفا، فرانسه باید سفید بپوشد.
این ماجرا ادامه یافت تا اینکه هنری پاترله ناظر تیم فرانسه ناگهان متوجه شد او مقصر این سردرگمی است و گفت: تقصیر من است. این توافقنامه بند دیگری هم داشت که من هرگز آن را نخواندم.
اما مشکل اینجا بود که لباس آبی رنگ اول فرانسه ۴۰۰ کیلومتر دورتر و در بوینوس‌آیرس بود و آن‌ها جایگزینی برای آن نداشتند.
به همین دلیل چاره‌ای جز به تأخیر انداختن مسابقه وجود نداشت. اتفاقی که موجب ناراحتی تماشاگران حاضر در استادیوم شد.
در همین حال یک خودروی پلیس آژیر کشان با سرعت به سمت باشگاه اتلتیکو کیمبرلی رفت تا لباس‌های راه راه سبز و سفید این تیم را برای فرانسوی‌ها بیاورد.
اما فقط ۱۶ دست از این لباس‌ها موجود بود و به همین دلیل دومینیک روچتوآ یکی از دروازه‌بان‌های فرانسه مجبور شد با پوشیدن شورت آبی رنگ شماره ۱۸ و پیراهن شماره ۷ وارد زمین شود.
فرانسه در این دیدار با نتیجه ۳ بر یک به پیروزی رسید.
البته فرانسه تنها فینالیست جام جهانی نیست که به دلیل تداخل رنگ پیراهنش با حریف، مجبور شد از پیراهن یک تیم باشگاهی استفاده کند.
در جام جهانی ۱۹۵۰ برزیل نیز تیم مکزیک در بازی مقابل سوییس از پیراهن‌های راه راه آبی و سفید رنگ باشگاه کروزیرو استفاده کرد و آرژانتین در دیدار مقابل آلمان غربی در جام جهانی ۱۹۵۸ سوییس، پیراهن‌های زرد رنگ آی.اف.کی مالمو را پوشید.
پیراهن‌هایی شبیه لباس یوونتوس
جام جهانی ۱۹۹۰ ایتالیا تجربه‌ی فراموش نشدنی برای کاستاریکا بود. این تیم در آن جام با صعود به دور دوم همه را شگفت زده کرد. نبردی به یادماندنی که با یک تغییر برنامه‌ریزی نشده همراه بود.
کاستاریکا بعد از پیروزی غیر منتظره یک بر صفر مقابل اسکاتلند با پیراهن‌های سرخ رنگ و یقه‌های سفید، در مقابل برزیلی قرار گرفت که بازیکنانی چون کارکا و آلمائو را در اختیار داشت.
این تیم برای این بازی بی‌هیچ دلیلی لباس خود را عوض کرد و با پیراهن‌هایی راه راه سفید و مشکی شبیه لباس یوونتوس، وارد ورزشگاه تورین شد.
فدراسیون فوتبال کاستاریکا به احترام باشگاه لیبرتاد، قدیمی‌ترین باشگاه این کشور که ورشکسته شده بود، تصمیم به پوشیدن این لباس گرفته بود.
اما این کار ظاهرا دلیل دیگری هم داشت چراکه الکساندر گیمارائس از اعضای تیم کاستاریکا بعدا گفت: بورا میلوتینوویچ سرمربی کاستاریکا در جام جهانی ایتالیا به خاطر تیم یوونتوس پیشنهاد کرد که پیراهن‌هایمان را عوض کنیم.
این مربی صربستانی با زیرکی هر چه تمام‌تر تصمیم گرفت برای جلب حمایت تماشاگرانی که به ورزشگاه تورین رفته بودند، بازیکنان پیراهن‌هایی شبیه لباس یوونتوس بپوشند.
اما گیمارائس خاطرنشان کرد: فقط یک مشکل وجود داشت. اینکه ورزشگاه پر بود از هواداران تیم برزیل.
کاستاریکا در نهایت با نتیجه یک بر صفر باخت ولی چهار روز بعد دوباره همان لباس را پوشید و با شکست ۲ بر یک سوئد، در کمال تعجب به مرحله‌ی حذفی صعود کرد.
عجیب‌ترین داستان پیراهن جام جهانی!
بولیوی وقتی برای انجام اولین مسابقه خود در جام جهانی ۱۹۳۰ اروگوئه مقابل یوگسلاوی پا به میدان گذاشت، یکی از عجیب‌ترین داستان‌های مربوط به پیراهن‌های جام جهانی را خلق کرد.
بازیکنان این تیم پیراهن‌های سفید رنگی پوشیده بودند که روی هر یک از آن‌ها فقط یک حرف نقش بسته بود.
دلیل این امر فقط زمانی مشخص شد که بازیکنان در برابر عکاسان به گونه‌ای ایستادند که جمله ویوا اروگوئه شکل گرفت. این تیم در آن بازی ۴ بر صفر باخت.
آن‌ها در بازی بعدی خود مقابل برزیل نتوانستند ژست پیش از بازی خود را دوباره تکرار کند چون تیم برزیل پیراهن سفید رنگ پوشیده بود و میزبان برای نجات بولیوی پیراهن‌های آبی آسمانی خود را به این تیم قرض داد.
هم نوایی به رنگ زرد و آبی
پیراهن تیم برزیل از سال ۱۹۱۴ تا ۱۹۵۰ که در آن میزبانی جام جهانی را بر عهده داشت، سفید رنگ بود اما بعد از شکست از اروگوئه در فینال این رقابت‌ها، روزنامه کوریو دا منها نوشت: پیراهن‌های یقه آبی که بازیکنان در این جام پوشیدند نفرین شده بودند.
این روزنامه سپس به همراه کنفدراسیون ورزش‌های برزیل مسابقه‌ای را به راه انداخت که در آن از خوانندگان خواسته شده بود لباسی را به رنگ پرچم برزیل برای تیم ملی این کشور طراحی کنند.
برنده‌ی این مسابقه یک نویسنده و تصویرگر ۱۸ ساله انتخاب شد که الدیر گارسیا شلی نام داشت. او پیراهنی را طراحی کرد که بعدها به مشهورترین پیراهن فوتبال بر روی کره خاکی تبدیل شد: پیراهنی زرد رنگ با شورت آبی و جوراب های سفید.
برزیلی‌ها اولین بار در جام جهانی ۱۹۵۴ سوییس با این پیراهن به میدان رفتند و در نخستین بازی خود مکزیک را ۵ بر صفر شکست دادند. برزیل سپس با این پیراهن پنج بار قهرمان جهان شد که اولین آن‌ها در جام جهانی ۱۹۵۸ یکی دیگر از داستان‌های نادر در مورد لباس بازیکنان را رقم زد.
در آن جام، حریف برزیل در بازی فینال تیم زرد پوش کشور میزبان بود. از این رو قرعه‌کشی شد تا مشخص شود کدام تیم باید لباسش را عوض کند. در این قرعه برزیلی‌ها باختند اما به جای پوشیدن لباس‌های شوم سفیدرنگ، مسئولان تیم برزیل دو روز قبل از بازی تصمیم گرفتند از یکی از فروشگاه‌های استکهلم لباس‌های جدیدی بخرند. آن‌ها در نهایت موفق شدند لباس آبی‌رنگی متعلق به فرشته‌ی نگهبان برزیل را پیدا کنند. نشان این فرشته سپس از روی پیراهن‌ها برداشته شد و نشان کنفدراسیون برزیل جای آن را گرفت. در آن مسابقه برزیل با درخشش په‌له و گارینچا ۵ بر ۲ به پیروزی رسید. این بازی علاوه بر این‌که سرآغازی برای قهرمانی‌های بعدی برزیل بود، سنت دیگری را آغاز کرد و برزیل از آن پس از پیراهن‌های آبی رنگ به عنوان لباس دوم در مسابقات استفاده کردند.