• خانه
  • اخبار
    • اخبار کرمان
    • اخبار ایران و جهان
  • جامعه
    • روزگار ما
    • دهکده جهانی
  • آوید گشت
    • کجا بریم؟
    • آوید خودرو
  • آشپزخانه
  • مد و آراستگی
  • فرهنگ و هنر
    • تئاتر
    • تجسمی
    • ترنم موسیقی
    • رادیو و تلویزیون
    • هنر هفتم
    • کتابسرای آوید
    • فرهنگ عامه
  • سلامت
  • ورزش
    • فوتبال
    • باشگاه آوید
    • سرگرمی
  • یادها و خاطره ها
    • مشاغل خاطره‌انگیز
    • قاب خاطرات
    • نوستالژی
  • عکس
  • تازه ها
  • یادداشت
  • آویدی ها
  • ارتباط با ما
پایگاه فرهنگی اجتماعی آوید نیوز :::  AVID NEWS Magazine
  • ۱۶ مرداد ۱۴۰۱
پایگاه فرهنگی اجتماعی آوید نیوز :::  AVID NEWS Magazine
  • خانه
  • اخبار
    • اخبار کرمان
    • اخبار ایران و جهان
  • جامعه
    • روزگار ما
    • دهکده جهانی
  • آوید گشت
    • کجا بریم؟
    • آوید خودرو
  • آشپزخانه
  • مد و آراستگی
  • فرهنگ و هنر
    • تئاتر
    • تجسمی
    • ترنم موسیقی
    • رادیو و تلویزیون
    • هنر هفتم
    • کتابسرای آوید
    • فرهنگ عامه
  • سلامت
  • ورزش
    • فوتبال
      جایی حوالی هیچ

      جایی حوالی هیچ

      تصمیمات عجیب و خلق الساعه در فوتبال ایران

      تصمیمات عجیب و خلق الساعه در فوتبال ایران

      لذتی از جنس مس در کرمان

      لذتی از جنس مس در کرمان

      طلسم 15 ساله سایپا در کرمان حفظ شد

      طلسم 15 ساله سایپا در کرمان حفظ شد

    • باشگاه آوید
      به همراه تمام دنیا برایت کف مرتب می زنیم

      به همراه تمام دنیا برایت کف مرتب می زنیم

      همه ما یزدانی بودیم

      همه ما یزدانی بودیم

      این تیرها تا دل تاریخ پیش رفتند

      این تیرها تا دل تاریخ پیش رفتند

      هیس! دخترها ورزش نمی‌کنند

      هیس! دخترها ورزش نمی‌کنند

    • سرگرمی
      با مهارت تمام بِچِکان!

      با مهارت تمام بِچِکان!

      بازی‌هایی برای خانه نشینی‌های فامیلی نوروزی

      بازی‌هایی برای خانه نشینی‌های فامیلی نوروزی

  • یادها و خاطره ها
    • مشاغل خاطره‌انگیز
    • قاب خاطرات
    • نوستالژی
  • عکس
    آسمان همچنان همین رنگ است؛ رنگ چشمهای تو

    آسمان همچنان همین رنگ است؛ رنگ چشمهای تو

    گشتی در دهکده پایکاها

    گشتی در دهکده پایکاها

    سفری کوتاه به سیرا

    سفری کوتاه به سیرا

    باران، رنگ های پاییزی و رخسار درختان را جلا داد + عکس

    باران، رنگ های پاییزی و رخسار درختان را جلا داد + عکس

    جادوی رنگ‌های پاییزی

    جادوی رنگ‌های پاییزی

  • تازه ها
  • یادداشت
  • آویدی ها
  • ارتباط با ما
  • دنبال کن
    • Instagram
۰ نظر اشتراک‌گذاری
در حال خواندن
کُت‌ورکُت مثل واژه وَر
کُت‌ورکُت مثل واژه وَر
خانه
فرهنگ و هنر
فرهنگ عامه

کُت‌ورکُت مثل واژه وَر

۳۱ تیر ۱۴۰۱ امیر غفاربیگی فرهنگ عامه, فرهنگ و هنر, ویژه ۰ نظر

نیم‌نگاهی به معانی متعدد واژه‌ی ور در لهجه‌ی کرمانی

آویدنیوز: در لهجه‌ی کرمانی واژگان بسیاری وجود دارند با تنها دو یا سه حرف ولی با معانی بی شمار. یکی از این کلمات، واژه « وَر» است.

واژه‌ی ور به خودی خود معنی حرف اضافه‌ی «بر» می‌دهد که در لغت‌نامه‌ی دهخدا هم بدان اشاره گردیده است. مثل عبارت ورداشتن به جای برداشتن یا ورخستادن که معنی برخاستن می‌دهد. حتی گاهی اوقات ر آن حذف می‌گردد. مثل فعل وخی به معنی برخیز.

بعضی مواقع ور با فعلی ترکیب می‌گردد و عبارت حاصل، معنی‌ای غیر از معنی فعل اولیه را می‌دهد. به عنوان مثال ور با فعل کشیدن ترکیب شده و فعل «ورکشیدن» به معنی «آویزان کردن» را می‌سازد. یا در فعلی دیگر ور با مالیدن ترکیب شده و فعل «ورمالیدن» به معنی «بالا زدن» (پاچه‌ی پیراهن یا شلوار) را می‌سازد. در فعلی دیگر به ساختن اضافه می‌گردد و فعل «ورساختن» به معنی «تمارض به مریضی یا ناتوانی کردن» به خود می‌گیرد.

اما پرکاربردترین معنی ور در لهجه‌ی کرمان معنی «برای» می‌دهد. مثلاً ور من یعنی برای من یا ور چی یعنی برای چه.

اما واژه‌ی دو حرفی ور به هنگام ترکیب با سایر واژگان تبدیل به حرف اضافه‌ی «به» می‌شود. که اتفاقا در لهجه‌ی کرمان بسیار از آن یافت می‌شود. به عنوان مثال عبارت «ورخاطر» یعنی «به خاطر»؛ «چسبیدی ور من» یعنی «چسبیدی به من».

اما یکی از شگفت‌انگیزترین وظایف واژه‌ی ور ارتباط دادن دو واژه‌ی یکسان به هم و ایجاد خلق یک عبارت جدید است. به عنوان مثال کلمه‌ی کُت با معنی سوراخ را در نظر بگیرید. واژه‌ی ور میان دو کلمه‌ی کت قرار می‌گیرد و عبارت «کُت‌ورکُت» را می‌سازد که اشاره به خانه‌هایی دارد که اتاق‌های تودرتو دارد. از این دست واژه‌های ساخته شده با ور در لهجه‌ی کرمان بسیار است. مثلا «گُج‌ورگُج» یعنی خیلی کنار هم و فشرده نشستن را معنی می‌دهد یا همان کیپ‌توکیپ. «رووَررو» که از احاطه‌ی واژه‌ی ور با دو واژه‌ی رو ایجاد شده به معنی رو‌به‌رو، نه به معنی مکانی در پیش چشم، بلکه عملی که با آن دو نفر با هم روبه‌رو می‌شوند تا حقایقی را روشن کنند. دو عبارت «خرورخر، گوورگو ]گاو ور گاو[» هم ضرب‌المثلی‌ست مترادف با همان ضرب‌المثل معروف زبان فارسی؛ کبوتر با کبوتر، باز با باز

گاهی هم این جناب ور به ابتدای یک یاچند کلمه‌ی دیگر اضافه می‌شود و یک کلمه‌ی مرکب جدید می‌سازد. مثلا کلمه‌ی ورهم‌شور که یک جا به معنی محلی پرازدحام است و جای دیگر به انسانی که میانه‌ی دیگران را بر هم می‌ریزد؛ بستگی به ساختار جمله دارد.

واژه‌ی ور در برخی مواقع به واژه‌ای اضافه می‌شود که بگوید من هستم، من حضور دارم. اما اگر آن را حذف کنیم اتفاق خاصی نمی‌افتد و معنی واژه از بین نخواهد رفت. مثلا به واژه‌ی دنبال اضافه می‌شود ولی معنی آن را تغییر نمی‌دهد. به عنوان مثال چه بگوییم: «رفتم وردنبال فلانی یا رفتم دنبال فلانی» هیچ فرقی نخواهد کرد؛ یا اگر بگوییم: «سنگ خورد ور تَهِ سر فلانی یا توی سر فلانی» هیچ تفاوتی نخواهد کرد؛ یا «برو ور عقب کارت با برو عقب کارت» فرقی با هم ندارند؛ یا «ور راه شد» با حذف شد و اضافه شدن افتاد به جمله معنی «راه افتاد» دارد.

شاید الان ممکن است با گفتن این نکته شاخ دربیاورید که واژه‌ی گاهی هم معنی از دارد و همزمان معنی سمت و سو هم دارد. مثلا در جمله‌ی «راه ور ای ]این[ وره» ور اول یعنی از و ور دوم یعنی سو. پس معنی جمله این است: راه از این سو یا طرف است. پس اگر ور را با این و اون]آن[ شنیدیم یعنی «این سو و آن سو» معادل «ای ور و او ور» است.

در پایان باید گفت خیلی از مواقع استفاده از ور در لهجه‌ی کرمانی هیچ قاعده و قانونی ندارد و این واژه‌ی دو حرفی هر جا که دل خودش بخواهد ظاهر می‌شود و با معانی کلمات و جملات بازی می‌کند.

اشتراک گذاری

Facebook Twitter Google+ LinkedIn WhatsApp
مطلب بعدی سوئیچی برای چند خودرو
مطلب قبلی زورِ زورگیران به پلیس نرسید

پست های مرتبط

شاعر شیک شمعدانی ها ادبیات
۱۶ تیر ۱۴۰۱

شاعر شیک شمعدانی ها

ابهت گامهای یک موجود زیبا در کرمان اخبار
۱۴ تیر ۱۴۰۱

ابهت گامهای یک موجود زیبا در کرمان

مقدس و زیبا آوید گشت
۸ تیر ۱۴۰۱

مقدس و زیبا

آخرین مطالب آویدنیوز
14 مرداد 19:40
اخبار کرمان

مشکلات پروژۀ «صاروج پارس» به‌زودی مرتفع می‌شود

14 مرداد 19:21
اخبار کرمان

اکیپ امدادی شهرداری کرمان به رفسنجان اعزام شد

13 مرداد 00:54
اخبار کرمان

وعده دروغین افزایش زودهنگام سرمایه 

11 مرداد 15:20
اخبار کرمان

زائران در تورِ تورهای قلابی

10 مرداد 15:23
اخبار کرمان

سوئیچی برای چند خودرو

31 تیر 16:42
فرهنگ عامه

کُت‌ورکُت مثل واژه وَر

30 تیر 12:23
اخبار کرمان

زورِ زورگیران به پلیس نرسید

30 تیر 12:20
اخبار کرمان

آسودگی خودروهای منطقه بازار کرمان از دست سارق سابقه‌دار

  • خانه
  • اخبار
  • جامعه
  • آوید گشت
  • آشپزخانه
  • مد و آراستگی
  • فرهنگ و هنر
  • سلامت
  • ورزش
  • یادها و خاطره ها
  • عکس
  • تازه ها
  • یادداشت
  • آویدی ها
  • ارتباط با ما
  • بازگشت‌به‌بالا
موضوعات داغ:
آوید آوید نیوز news نیوز خبر خانواده زناشویی طب سنتی بانوان هنرمندان بانوان هنرمند یادها و خاطره ها AVID News

امانت داری و اخلاق مداری
استفاده از اخبار با ذکر منبع پایگاه فرهنگی اجتماعی آویدنیوز مجاز است.
خبرنامه
کلیه حقوق مادی و معنوی این پرتال خبری متعلق به پایگاه خبری آویدنیوز می باشد.
طراحی و پیاده سازی: شرکت مهندسی فناوری سورنا