• خانه
  • اخبار
    • اخبار کرمان
    • اخبار ایران و جهان
  • جامعه
    • روزگار ما
    • دهکده جهانی
  • آوید گشت
    • کجا بریم؟
    • آوید خودرو
  • آشپزخانه
  • مد و آراستگی
  • فرهنگ و هنر
    • تئاتر
    • تجسمی
    • ترنم موسیقی
    • رادیو و تلویزیون
    • هنر هفتم
    • کتابسرای آوید
    • فرهنگ عامه
  • سلامت
  • ورزش
    • فوتبال
    • باشگاه آوید
    • سرگرمی
  • یادها و خاطره ها
    • مشاغل خاطره‌انگیز
    • قاب خاطرات
    • نوستالژی
  • عکس
  • تازه ها
  • یادداشت
  • آویدی ها
  • ارتباط با ما
پایگاه فرهنگی اجتماعی آوید نیوز :::  AVID NEWS Magazine
  • ۱۲ تیر ۱۴۰۱
پایگاه فرهنگی اجتماعی آوید نیوز :::  AVID NEWS Magazine
  • خانه
  • اخبار
    • اخبار کرمان
    • اخبار ایران و جهان
  • جامعه
    • روزگار ما
    • دهکده جهانی
  • آوید گشت
    • کجا بریم؟
    • آوید خودرو
  • آشپزخانه
  • مد و آراستگی
  • فرهنگ و هنر
    • تئاتر
    • تجسمی
    • ترنم موسیقی
    • رادیو و تلویزیون
    • هنر هفتم
    • کتابسرای آوید
    • فرهنگ عامه
  • سلامت
  • ورزش
    • فوتبال
      جایی حوالی هیچ

      جایی حوالی هیچ

      تصمیمات عجیب و خلق الساعه در فوتبال ایران

      تصمیمات عجیب و خلق الساعه در فوتبال ایران

      لذتی از جنس مس در کرمان

      لذتی از جنس مس در کرمان

      طلسم 15 ساله سایپا در کرمان حفظ شد

      طلسم 15 ساله سایپا در کرمان حفظ شد

    • باشگاه آوید
      به همراه تمام دنیا برایت کف مرتب می زنیم

      به همراه تمام دنیا برایت کف مرتب می زنیم

      همه ما یزدانی بودیم

      همه ما یزدانی بودیم

      این تیرها تا دل تاریخ پیش رفتند

      این تیرها تا دل تاریخ پیش رفتند

      هیس! دخترها ورزش نمی‌کنند

      هیس! دخترها ورزش نمی‌کنند

    • سرگرمی
      با مهارت تمام بِچِکان!

      با مهارت تمام بِچِکان!

      بازی‌هایی برای خانه نشینی‌های فامیلی نوروزی

      بازی‌هایی برای خانه نشینی‌های فامیلی نوروزی

  • یادها و خاطره ها
    • مشاغل خاطره‌انگیز
    • قاب خاطرات
    • نوستالژی
  • عکس
    آسمان همچنان همین رنگ است؛ رنگ چشمهای تو

    آسمان همچنان همین رنگ است؛ رنگ چشمهای تو

    گشتی در دهکده پایکاها

    گشتی در دهکده پایکاها

    سفری کوتاه به سیرا

    سفری کوتاه به سیرا

    باران، رنگ های پاییزی و رخسار درختان را جلا داد + عکس

    باران، رنگ های پاییزی و رخسار درختان را جلا داد + عکس

    جادوی رنگ‌های پاییزی

    جادوی رنگ‌های پاییزی

  • تازه ها
  • یادداشت
  • آویدی ها
  • ارتباط با ما
  • دنبال کن
    • Instagram
۰ نظر اشتراک‌گذاری
در حال خواندن
چگونه کلنگ تخریب قنات‌ها زده شد
چگونه کلنگ تخریب قنات‌ها زده شد
خانه
مقاله

چگونه کلنگ تخریب قنات‌ها زده شد

۱۰ آبان ۱۳۹۸ محمد برشان مقالات, مقاله, ویژه ۰ نظر

قنات بیگلربیگی از پشت سیلوی ماهان شروع می‌شده و دو پایاب داشته که یکی پایاب عمومی بوده (بین خیابان مهدیه و انتهای خیابان شهدای خانوک) که کمی دورتر از شهرک افضلی‌پور فعلی مظهر می‌شده و به باغ بیگلربیگی می‌رفته است و هر شش روز یک بار، آب این قنات به باغ بیگلربیگی تعلق داشت؛ باغ فتح آباد از این قنات سیراب می‌شده است و بقیه‌ی مردم هم در روزهای دیگر از آب آن برای کشت گندم و پنبه استفاده می‌کردند

به لحاظ تمدن، قدیمی‌ترین قنات جهان، قنات «مادین» است که از اسم مادها گرفته شده است. کرمان هم خاستگاه اولیه‌ی قنات بوده است و ما در طول تاریخ کل خاورمیانه، تمدن قناتی،‌ قدیمی‌تر از تمدن «آراتا» شهداد نداریم که البته باید گفت عاملی غیر از «قنات» وجود نداشته که بتواند این تمدن را به وجود آورد.
تا پایان دوره‌ی زندیه، کرمان، قناتی‌ترین شهر جهان بود. هیچ شهری را نمی‌توان پیدا کرد که ۷۲ رشته قنات در آن بوده باشد اما در گذشته، این قنات‌ها، دشت کرمان را آبیاری می‌کرده‌اند؛ به اضافه‌ی آب چشمه‌ی امام رضا (ع) که در ۲۶ کیلومتر بالاتر از ده بالا قرار دارد.
قنات‌های شهر کرمان از دشت ماهان و چند تایی هم از دشت گلومک سرچشمه می‌گرفتند. مشهورترین قنات، دشت گلومک هم، قنات قلیان‌چی بود که آخرین قنات خشک شده‌ی این دشت هم بود. لازم به ذکر است که تنها قنات بازمانده از ۷۲ رشته قنات مذکور، قنات «تروته» در ابتدای ده بالاست که هنوز آب دارد و آخرین قناتی هم که در کرمان خشک شد؛ قنات «گین کان» در ابتدای ده بالاست.
کلنگ تخریب قنات‌ها زده شد
آقا محمد خان قاجار بعد از حمله و تسخیر کرمان، ۱۴ رشته قنات بزرگ را که وارد شهر کرمان می‌شدند؛ کور کرد. او همچنین ۱۰ رشته قنات موجود در اطراف شهر کرمان را کور کرد و از اینجا روند تخریب قنات‌ها شروع شد. مهمترین قنات‌های بزرگی که از داخل خود شهر می‌گذشتند؛ به ترتیب قنات شهرآباد، قنات مستوره، قنات مؤیدی و قنات بیگلربیگی بوده‌اند. به عنوان مثال تا حدود سال ۱۳۱۵ پشت حمام گنجعلی خان فعلی، باغ بسیار بزرگی وجود داشته که بر اثر خشک شدن قنات شهرآباد؛ این باغ هم خشک و تخریب می‌شود. آخرین قناتی که در شهر کرمان خشک شد؛ قنات سلسبیل بود که در شهر کرمان مظهر می‌شد و در سال ۶۸ خشک شد. اما قنات بیگلربیگی هم از پشت سیلوی ماهان شروع می‌شده و دو پایاب داشته که یکی پایاب عمومی بوده (بین خیابان مهدیه و انتهای خیابان شهدای خانوک) که کمی دورتر از شهرک افضلی‌پور فعلی مظهر می‌شده و به باغ بیگلربیگی می‌رفته است و هر شش روز یک بار، آب این قنات به باغ بیگلربیگی تعلق داشته و باغ فتح آباد او از این قنات سیراب می‌شده است و بقیه‌ی مردم هم در روزهای دیگر از آب آن برای کشت گندم و پنبه استفاده می‌کردند.
برشان ادامه می‌دهد: چون این قنات را بیگلربیگی حاکم کرمان حفر و احداث کرده؛ این قنات به نام او، بیگلربیگی نامیده می‌شد.
اما قنات‌های کرمان چگونه خشک شدند؟
قنات یک تمدن گسترده است. در تمدن قناتی هیچ وقت تجاوز، لشکرکشی، قتل و غارت دیده نمی‌شود. زیرا تمدن قناتی مردمی آرام، صبور، زحمتکش، پهلوان و مهربان تربیت می‌کند. نمونه‌اش هم پهلوانان خطه‌ی کرمان، یزد و خراسان است که خاص این مناطق هستند. بنابراین روند خشک شدن قنات‌ها نه به این خاطر ادامه یافت بلکه به دلیل اصلاحات ارضی شروع شد. اصلاحات ارضی در زمان «محمدرضا شاه» به قنات‌ها ضربه زد. چون این اقدام همراه با آموزش نبود و کشاورزان مدیریت و نیز سامانه‌ی استفاده از قنات‌ها را نمی‌دانستند و آموزش ندیده بودند. بنابراین به قنات‌ها آسیب زدند و روند خشک شدن قنات‌ها از اینجا شروع شد. بعد از آن هم خشکسالی‌های متمادی و پشت سرهم دهه‌ی ۴۰ و حفر چاه‌های عمیق در محدوده‌ی قنات‌ها از دیگر عواملی بودند که باعث خشک شدن قنات‌های استان شدند. قنات بیگلربیگی هم دچار چنین سرنوشتی شد. بنابراین آب‌رسانی به باغ فتح‌آباد مختل و این باغ نیز خشک شد.

اشتراک گذاری

Facebook Twitter Google+ LinkedIn WhatsApp
مطلب بعدی کودک باید عواقب اشتباه خود را بپذیرد
مطلب قبلی چه کت و شلواری انتخاب کنیم؟

پست های مرتبط

مقدس و زیبا آوید گشت
۸ تیر ۱۴۰۱

مقدس و زیبا

جایی حوالی هیچ فوتبال
۲۵ خرداد ۱۴۰۱

جایی حوالی هیچ

زندگی سیدمحمود دعایی به روایت مستند رادیو و تلویزیون
۱۸ خرداد ۱۴۰۱

زندگی سیدمحمود دعایی به روایت مستند

آخرین مطالب آویدنیوز
11 تیر 22:52
اخبار کرمان

یک قلاده کاراکال از خود رونمایی کرد

8 تیر 16:50
کجا بریم؟

مقدس و زیبا

4 تیر 00:45
رادیو و تلویزیون

مردی با نگاه پرتره

1 تیر 23:26
یادداشت

صفحه آخرِ یک صفحه

27 خرداد 15:12
اخبار کرمان

۳۶ پروژه آب‌رسانی در روستاهای شهرستان کرمان اجرایی خواهد شد

25 خرداد 14:28
فوتبال

جایی حوالی هیچ

18 خرداد 00:27
رادیو و تلویزیون

زندگی سیدمحمود دعایی به روایت مستند

13 خرداد 22:44
آشپزخانه

دُلمه‌ی برگ رَز؛ این مفشوهای لذیذ

  • خانه
  • اخبار
  • جامعه
  • آوید گشت
  • آشپزخانه
  • مد و آراستگی
  • فرهنگ و هنر
  • سلامت
  • ورزش
  • یادها و خاطره ها
  • عکس
  • تازه ها
  • یادداشت
  • آویدی ها
  • ارتباط با ما
  • بازگشت‌به‌بالا
موضوعات داغ:
آوید آوید نیوز news نیوز خبر خانواده زناشویی طب سنتی بانوان هنرمندان بانوان هنرمند یادها و خاطره ها AVID News

امانت داری و اخلاق مداری
استفاده از اخبار با ذکر منبع پایگاه فرهنگی اجتماعی آویدنیوز مجاز است.
خبرنامه
کلیه حقوق مادی و معنوی این پرتال خبری متعلق به پایگاه خبری آویدنیوز می باشد.
طراحی و پیاده سازی: شرکت مهندسی فناوری سورنا