آوید نیوز: ارتباط صمیمانه باید یک فرایند پویا و دو جانبه باشد. پویایی ارتباط صمیمانه، سبب تعامل موثر و غیرقابل پیش‌بینی می‌شود. برقراری ارتباط صمیمانه در هر خانواده‌ای، مطابق با فرهنگ آن خانواده است. ارتباط صمیمانه در خانواده می‌تواند نیازهای عاطفی زوجین را برآورده سازد و زوجین با ایجاد و برقراری ارتباط صمیمانه، از خود و یکدیگر لذت می‌برند
تعریف ارتباط صمیمانه
ارتباط صمیمانه در خانواده، فرایندی است که از طریق آن، اطلاعات از طریق نظام (سیستم) مشترک علائم، نشانه‌ها یا رفتار بین اعضای خانواده منتقل می‌شود. فرایندی است که مدام زوجین در آن به‌طور فعال دخالت داشته و می‌توانند موقعیت‌های‌شان را عوض کنند.
نقش ارتباط صمیمانه‌ی موثر در خانواده:
ارتباط صمیمانه، سنگ زیربنای خانواده‌ی سالم و موفق است. ارتباط صمیمانه شامل درک روحیه‌ی متقابل یکدیگر و احترام متقابل است و همچنین صداقت و درستی در نظام خانواده را در بر می‌گیرد. وقتی خانواده‌ای از الگوهای ارتباط صمیمانه استفاده می‌کند؛ انتقال و درک واضحی از محتوا و قصد هر بیانی دارد و مسئولیت اجتماعی کردن فرزندان و دستیابی به نیازهای روحی و روانی اعضای خانواده و ابقاء ارتباط زوج و شرکت در اجتماع را می‌تواند به‌خوبی انجام دهد. الگوهای ارتباطی، اثر مهمی بر اعضای خانواده دارد. زیرا شخصیت، یادگیری، توسعه و ابقاء اعتماد به نفس و قدرت انتخاب و تصمیم‌گیری منطقی افراد خانواده به ارتباط خوب، منطقی و صمیمانه در خانواده وابسته است.
در ارتباط صمیمانه، تفاوت‌های فردی در زوجین در نظر گرفته می‌شود و مورد احترام واقع می‌گردد. در گفتار خانواده‌ها، صراحت و صداقت وجود دارد تا اعضای خانواده نیازها و روحیات یکدیگر را تشخیص دهند. در خانواده‌ای که ارتباط صمیمانه وجود دارد، قضاوت سریع و پیش داوری و انتقادات غیرواقعی وجود ندارد. ارتباط صمیمانه در خانواده موجب می‌شود که در رفتارهای زوجین تطابق وجود داشته باشد.
ارتباط صمیمانه باید یک فرایند پویا و دو جانبه باشد. پویایی ارتباط صمیمانه، سبب تعامل موثر و غیرقابل پیش‌بینی می‌شود. برقراری ارتباط صمیمانه در هر خانواده‌ای، مطابق با فرهنگ آن خانواده است.
ارتباط صمیمانه در خانواده می‌تواند نیازهای عاطفی زوجین را برآورده سازد و زوجین با ایجاد و برقراری ارتباط صمیمانه، از خود و یکدیگر لذت می‌برند. وجود ارتباط صمیمانه در خانواده، باعث می‌شود که افراد خانواده در اکثر موارد، در مورد مسائل و مشکلات شخصی و اجتماعی زندگی با یکدیگر بحث و گفت‌وگو داشته باشند و به احساسات، افکار و علائق یکدیگر احترام بگذارند و موجب رشد و تکامل احساسات و ارزش‌ها می‌شود.
مهارت‌های لازم برای ایجاد ارتباط صمیمانه
تعاملات در خانواده به‌وسیله‌ی نظام ارتباطات شکل می‌گیرد که شامل ارتباطات کلامی و غیرکلامی است.
ارتباطات کلامی:
روش‌های صحبت کردن، بسیار موثر است. نحوه‌ی بیان زوجین در ارتباط بسیار مهم است.
همدلی:
همدلی در زوجین، یکی از مهارت‌های لازم برای ایجاد ارتباط صمیمانه است. همدلی عبارتست از تجربه‌ی موقت یکی از زوجین نسبت به احساسات زوج دیگر و ورود به دنیای درون و آنچنان که زوج مخالف او را درک می‌کند. همدلی به زوجین اجازه می‌دهد تا زوجین احساسات همدیگر را بهتر درک کرده و احساس ارزشمند بودن در هر دو به‌وجود می‌آید.
احترام، ارزش قائل شدن زوجین و افراد خانواده به احساسات، ارزش‌ها، عقاید و ملاک‌های همدیگر
احترام در خانواده، یعنی اینکه یکی از زوجین یا هر دو در تصمیم‌گیری‌های خود، دیگری را مد نظر داشته باشد و اگر یکی از زوجین به بیان احساسات خود می‌پردازد؛ زوج مقابل به صحبت‌های او همراه با توجه گوش دهد و هر دو برای خواسته‌های منطقی هم ارزش قائل شوند.
خلوص و دوستی:
«خلوص و دوستی» رابطه‌ی نزدیکی با احترام گذاشتن دارند و منظور قدرت واقعی بودن، درستکاری و صادق بودن با فرد دیگری است. خلوص، صداقت را در برمی‌گیرد. صداقت یعنی صراحت زوجین بر انجام اعمالی که از جانب آنها صورت می‌گیرد. صراحت بیان هم باید در زوجین هنگام بیان احساسات خود نسبت به همدیگر مشاهده شود. بیان احساسات زوجین نسبت به هم، بسیاری از مشکلات زوجین را حل می‌کند. در بیان احساسات باید صداقت و راستی احساسات هم مد نظر گرفته شود.
ارتباط کلامی:
ارتباطی است که کلمات، عقاید و پیام‌های دو طرف را منتقل می‌کند.
گفت‌وگوی شادمانه:
یکی از مهارت‌های لازم برای ارتباط صمیمانه است.
تشویق و تحسین: یکی از مهارت‌های لازم برای برقراری ارتباط صمیمانه بین زوجین، تشویق و تحسین همدیگر است. تشویق و تحسین، انگیزه‌ی تلاش، موفقیت، پیشرفت و رقابت سالم در زندگی را برای زوجین بر می‌انگیزد و تحسین حقیقی زوجین، باعث جلب اعتماد نسبت به همدیگر می‌شود. بنابراین زوجین باید سعی کنند که موفقیت‌های همدیگر را تحسین کنند.
برقراری ارتباط عاطفی:
الگوی ارتباطات عاطفی، به پیام کلامی و غیرکلامی و ژست فیزیکی مثل لمس کردن، نگاه کردن و نوازش کردن و علاقه‌مندی بستگی دارد که می‌تواند از ارتباطات صمیمانه به‌شمار آید.
عوامل تهدید کننده‌ی ارتباط صمیمانه:
عدم همدلی:
زوجینی که نمی‌توانند احساسات، رفتار و افکار همدیگر را درک کنند و فقط در فکر رسیدن به احتیاجات خود هستند، این افراد نه تنها دیگران را قبول ندارند بلکه برای خودشان هم ارزش قائل نیستند و این امر منجر به بروز فشار، اضطراب، ترس، سرزنش در خانواده می‌شود.
خود محوری:
یعنی تمرکز یکی از زوجین بر احتیاجات خودش با وجود محرومیت زوج دیگر از نیازها و احساسات او باشد. یا اهمیت ندادن به دیدگاه دیگران و همچنین عدم برقراری ارتباط کلامی و غیرکلامی مناسب با آنها.
اصول و مهارت‌های ارتباطی بین زوجین
هیچ یک از انسان‌ها، مهارت‌های لازم زندگی را به صورت کلاسیک آموزش ندیده‌اند. در حالی که برای وارد شدن به زندگی مشترک، به یکسری آموزش‌ها نیاز داریم. اصولی که در زندگی مشترک باید مورد توجه قرار داد به صورت اهم به شرح زیر هستند:
۱ ـ فردیت: هر فردی خصوصیاتی دارد که فرد را از سایرین مجزا می‌کند. هیچ والدی نیست که بتواند دو فرزند را مشابه به‌هم را تربیت کند و هیچ دو انسانی هم نمی‌توانند دقیقاً مانند هم باشند.
۲ ـ پذیرش افراد: انسان‌ها را به همان شکلی که تربیت شدند و هستند بپذیریم.
۳ ـ توافق و تفاهم: توافق قبل از ازدواج است و تفاهم بعد از ازدواج است. توافق بر سر مسائل اصولی و اساسی زندگی است.
تفاهم: فهمیدن حال فرد مقابل به‌طور متقابل مانند تعیین رنگ اتاق
۴ ـ رابطه‌ی عاطفی: سه کانال برای انتقال عاطفی وجود دارد.
الف ـ کلامی: اظهار علاقه
ب ـ رفتاری: به فرزند یا همسر خود با کارهای که می‌کند نشان می‌دهد که چقدر به آنها علاقه‌مند است.
ج ـ تماس بدنی: نوازش کردن، ملاقات کردن، بغل کردن.
۵ ـ همدلی: خود محوری و خودخواهی باعث می‌شود که فرد نتواند خود را به‌جای فرد دیگری بگذارد.
مثال: آقا خیلی خسته از راه می‌رسد و به خانمش می‌گوید که خیلی خسته‌ام و از ترافیک بیزار شده‌ام. زن همدلی نمی‌کند و می‌گوید من چه کار کنم؟ مگر دیگران چکار می‌کنند؟
این نمونه‌ی همدلی نکردن است و تنش در مرد باقی می‌ماند.
۶ ـ صمیمیت: هر انسانی نیاز دارد که زندگی را بدون دغدغه در کنار همسرش، بگذارند. جو منزل در عملکرد اعضای خانواده، تأثیر می‌گذارد.
۷ ـ حمایت: هر انسانی نیاز دارد که بتواند بر فرد مقابل تکیه کند؛ روی او حساب کند و وی را حمایت کند. در مورد دخترانی که اقدام به فرار از منزل می‌کنند می‌توان گفت به‌دلیل عدم حمایت عاطفی، ناخواسته مجبور به این کار می‌شوند.
۸ ـ تصمیم‌گیری مشترک در همه‌ی امور: زن و شوهر تنها کسانی هستند که باید در زندگی مشترک خود در تمام امور، مشارکت و تشریک مساعی داشته باشند.
۹ ـ اعتماد: از نیازهای اساسی انسان است. در رابطه با همسر، ارتباط باید طوری باشد که رفتارها روشن باشند و رفتارها به گونه‌ای باشند که فرد مقابل به آن اعتماد داشته باشد.
۱۰ ـ برخورداری از یک حیطه‌ی اختصاصی: می‌توان گفت که همه چیز در زندگی کنترل شده نیست.
۱۱ ـ احترام: یعنی احترام گذاشتن به همه‌ی حقوق و وظایفی که همسران نسبت به یکدیگر دارند.
در پایان برای ایجاد روابط بهتر، می‌توان هر شب چک لیستی از کلیه‌ی اعمالی که در طول روز انجام داده‌ایم؛ تهیه نمائیم و هر زمان که احساسی (منفی یا مثبت) به ذهن‌تان رسید؛ بگوئید من در قبال او چه کاری کردم که باعث شد وی این رفتار را در قبال من داشته باشد.؟ در رابطه با نوشته‌های چک لیست، موارد ثبت شده را به همسرتان متذکر نشوید. زیرا باعث درگیری و کشمکش در زندگی می‌گردد. در پایان هفته بعد از یک نشست گرم و صمیمی، دفترچه‌ی چک لیست را با آرامش بررسی کنید و درباره‌ی موارد تضاد بحث کنید و اگر یکی از شما در رفتاری، توانائی انطباق پذیری را نداشت؛ مشکلی نیست و نباید حساسیت نشان داد. زیرا به اصل فردیت فرد برمی‌گردد.
برای حذف اختلاف زناشوئی باید به موارد زیر توجه کرد:
۱ ـ حذف انتقاد: انتقاد در محیط اجتماعی (مانند نوشتن انتقاد در روزنامه) خوب است ولی در محیط خانوادگی نسبت به همسر و فرزندان جوان، انتقاد نباید باشد. انتقاد گزنده، ضربه زننده و آسیب زننده است. زمانی‌که انتقاد می‌کنیم با شمشیر به ریشه‌ی فرد می‌زنیم. فرد احساس می‌کند ما او را دوست نداریم. هویت وی را زیر سئوال می‌بریم. خصومت ایجاد می‌کند و شرایط زندگی را رنج‌آور می‌کند.
۲ ـ سرزنش و ملامت: زوجین هیچگاه نباید خطاهای یکدیگر را به هم متذکر شوند. منظور این است که در انجام کارهای دیگران نمی‌بایست تعیین تکلیف کنیم.
۳ ـ اعمال کنترل و تعیین تکلیف و (بایدها و نبایدها) را برای یکدیگر مشخص کنیم.
۴ ـ تحقیر کردن: زوجین از تحقیر و خوار نمودن یکدیگر به شدت پرهیز کنند. تحقیر کردن رضایت زناشوئی را پائین می‌آورد.
۵ ـ والدین همسر: زوجین باید سعی کنند احترام والدین خود و همسر را حفظ نمایند.
اصول و مهارت‌های ارتباطی بین زوجین و روابط کلامی و غیرکلامی
در زمان بررسی اختلافات زناشوئی، ممکن است به این نتیجه برسیم که مرد و زن مشکلی ندارند بلکه ارتباطات آنان دچار مشکل شده است. از آنجائی که ارتباطات به‌صورت کلامی و غیرکلامی بوده و در ارتباطات کلامی، نوع پیام و طریقه‌ی ارسال آن، بسیار مهم است؛ ممکن است یکی از زوجین پیامی را بفرستد اما پیام به شکل دیگری از زوج مقابل دریافت شود.
در روابط زناشویی بسیاری از پیام‌ها هنگام ارسال، آلوده می‌شوند و بنابراین برای رفع آلودگی، پیام را باید لایه لایه و به‌طریق زیر تجزیه کرد:
۱ ـ مشاهده: مثلاً هنگامی که آقا دیر به منزل می‌آید؛ خانم ناراحت می‌شود و دلواپسی و نگرانی خود را به صورت اعتراض به شوهر نشان می‌دهد که این چه وضعی است به تو هم می‌گویند شوهر؟ این نوع پیام آلوده است و مشکل ایجاد می‌کند.
۲ ـ احساسی که به فرد دست می‌دهد (هیجان و احساسات درونی فرد)
۳ ـ باور ۴ ـ نیاز
مثال یک پیام آلوده: یکی از زوجین می‌گوید: «تو با این لباس آبروی مرا می‌بری» این پیام آلوده است.
بازسازی و لایه لایه نمودن پیام آلوده فوق:
۱ ـ مشاهده – – – بگوئیم لباس کهنه است
۲ ـ احساس – – – احساس ناراحتی می‌کنم
۳ ـ باور- – – دوست دارم شیک بپوشی
۴ ـ نیاز – – – نیاز دارم احترام بگذاری و لباس بهتری بپوشی
تن صدا در زمان ارسال پیام نیز مهم است.
نکاتی که در زندگی زناشویی باید مورد توجه قرار داد:
تعریف ارتباط صمیمانه
ارتباط صمیمانه در خانواده، فرایندی است که از طریق آن، اطلاعات از طریق نظام (سیستم) مشترک علائم، نشانه‌ها یا رفتار بین اعضای خانواده منتقل می‌شود. فرایندی است که مدام زوجین در آن به‌طور فعال دخالت داشته و می‌توانند موقعیت‌های‌شان را عوض کنند.
نقش ارتباط صمیمانه‌ی موثر در خانواده:
ارتباط صمیمانه، سنگ زیربنای خانواده‌ی سالم و موفق است. ارتباط صمیمانه شامل درک روحیه‌ی متقابل یکدیگر و احترام متقابل است و همچنین صداقت و درستی در نظام خانواده را در بر می‌گیرد. وقتی خانواده‌ای از الگوهای ارتباط صمیمانه استفاده می‌کند؛ انتقال و درک واضحی از محتوا و قصد هر بیانی دارد و مسئولیت اجتماعی کردن فرزندان و دستیابی به نیازهای روحی و روانی اعضای خانواده و ابقاء ارتباط زوج و شرکت در اجتماع را می‌تواند به‌خوبی انجام دهد. الگوهای ارتباطی، اثر مهمی بر اعضای خانواده دارد. زیرا شخصیت، یادگیری، توسعه و ابقاء اعتماد به نفس و قدرت انتخاب و تصمیم‌گیری منطقی افراد خانواده به ارتباط خوب، منطقی و صمیمانه در خانواده وابسته است.
در ارتباط صمیمانه، تفاوت‌های فردی در زوجین در نظر گرفته می‌شود و مورد احترام واقع می‌گردد. در گفتار خانواده‌ها، صراحت و صداقت وجود دارد تا اعضای خانواده نیازها و روحیات یکدیگر را تشخیص دهند. در خانواده‌ای که ارتباط صمیمانه وجود دارد، قضاوت سریع و پیش داوری و انتقادات غیرواقعی وجود ندارد. ارتباط صمیمانه در خانواده موجب می‌شود که در رفتارهای زوجین تطابق وجود داشته باشد.
ارتباط صمیمانه باید یک فرایند پویا و دو جانبه باشد. پویایی ارتباط صمیمانه، سبب تعامل موثر و غیرقابل پیش‌بینی می‌شود. برقراری ارتباط صمیمانه در هر خانواده‌ای، مطابق با فرهنگ آن خانواده است.
ارتباط صمیمانه در خانواده می‌تواند نیازهای عاطفی زوجین را برآورده سازد و زوجین با ایجاد و برقراری ارتباط صمیمانه، از خود و یکدیگر لذت می‌برند. وجود ارتباط صمیمانه در خانواده، باعث می‌شود که افراد خانواده در اکثر موارد، در مورد مسائل و مشکلات شخصی و اجتماعی زندگی با یکدیگر بحث و گفت‌وگو داشته باشند و به احساسات، افکار و علائق یکدیگر احترام بگذارند و موجب رشد و تکامل احساسات و ارزش‌ها می‌شود.
مهارت‌های لازم برای ایجاد ارتباط صمیمانه
تعاملات در خانواده به‌وسیله‌ی نظام ارتباطات شکل می‌گیرد که شامل ارتباطات کلامی و غیرکلامی است.
ارتباطات کلامی:
روش‌های صحبت کردن، بسیار موثر است. نحوه‌ی بیان زوجین در ارتباط بسیار مهم است.
همدلی:
همدلی در زوجین، یکی از مهارت‌های لازم برای ایجاد ارتباط صمیمانه است. همدلی عبارتست از تجربه‌ی موقت یکی از زوجین نسبت به احساسات زوج دیگر و ورود به دنیای درون و آنچنان که زوج مخالف او را درک می‌کند. همدلی به زوجین اجازه می‌دهد تا زوجین احساسات همدیگر را بهتر درک کرده و احساس ارزشمند بودن در هر دو به‌وجود می‌آید.
احترام، ارزش قائل شدن زوجین و افراد خانواده به احساسات، ارزش‌ها، عقاید و ملاک‌های همدیگر
احترام در خانواده، یعنی اینکه یکی از زوجین یا هر دو در تصمیم‌گیری‌های خود، دیگری را مد نظر داشته باشد و اگر یکی از زوجین به بیان احساسات خود می‌پردازد؛ زوج مقابل به صحبت‌های او همراه با توجه گوش دهد و هر دو برای خواسته‌های منطقی هم ارزش قائل شوند.
خلوص و دوستی:
«خلوص و دوستی» رابطه‌ی نزدیکی با احترام گذاشتن دارند و منظور قدرت واقعی بودن، درستکاری و صادق بودن با فرد دیگری است. خلوص، صداقت را در برمی‌گیرد. صداقت یعنی صراحت زوجین بر انجام اعمالی که از جانب آنها صورت می‌گیرد. صراحت بیان هم باید در زوجین هنگام بیان احساسات خود نسبت به همدیگر مشاهده شود. بیان احساسات زوجین نسبت به هم، بسیاری از مشکلات زوجین را حل می‌کند. در بیان احساسات باید صداقت و راستی احساسات هم مد نظر گرفته شود.
ارتباط کلامی:
ارتباطی است که کلمات، عقاید و پیام‌های دو طرف را منتقل می‌کند.
گفت‌وگوی شادمانه:
یکی از مهارت‌های لازم برای ارتباط صمیمانه است.
تشویق و تحسین: یکی از مهارت‌های لازم برای برقراری ارتباط صمیمانه بین زوجین، تشویق و تحسین همدیگر است. تشویق و تحسین، انگیزه‌ی تلاش، موفقیت، پیشرفت و رقابت سالم در زندگی را برای زوجین بر می‌انگیزد و تحسین حقیقی زوجین، باعث جلب اعتماد نسبت به همدیگر می‌شود. بنابراین زوجین باید سعی کنند که موفقیت‌های همدیگر را تحسین کنند.
برقراری ارتباط عاطفی:
الگوی ارتباطات عاطفی، به پیام کلامی و غیرکلامی و ژست فیزیکی مثل لمس کردن، نگاه کردن و نوازش کردن و علاقه‌مندی بستگی دارد که می‌تواند از ارتباطات صمیمانه به‌شمار آید.
عوامل تهدید کننده‌ی ارتباط صمیمانه:
عدم همدلی:
زوجینی که نمی‌توانند احساسات، رفتار و افکار همدیگر را درک کنند و فقط در فکر رسیدن به احتیاجات خود هستند، این افراد نه تنها دیگران را قبول ندارند بلکه برای خودشان هم ارزش قائل نیستند و این امر منجر به بروز فشار، اضطراب، ترس، سرزنش در خانواده می‌شود.
خود محوری:
یعنی تمرکز یکی از زوجین بر احتیاجات خودش با وجود محرومیت زوج دیگر از نیازها و احساسات او باشد. یا اهمیت ندادن به دیدگاه دیگران و همچنین عدم برقراری ارتباط کلامی و غیرکلامی مناسب با آنها.
اصول و مهارت‌های ارتباطی بین زوجین
هیچ یک از انسان‌ها، مهارت‌های لازم زندگی را به صورت کلاسیک آموزش ندیده‌اند. در حالی که برای وارد شدن به زندگی مشترک، به یکسری آموزش‌ها نیاز داریم. اصولی که در زندگی مشترک باید مورد توجه قرار داد به صورت اهم به شرح زیر هستند:
۱ ـ فردیت: هر فردی خصوصیاتی دارد که فرد را از سایرین مجزا می‌کند. هیچ والدی نیست که بتواند دو فرزند را مشابه به‌هم را تربیت کند و هیچ دو انسانی هم نمی‌توانند دقیقاً مانند هم باشند.
۲ ـ پذیرش افراد: انسان‌ها را به همان شکلی که تربیت شدند و هستند بپذیریم.
۳ ـ توافق و تفاهم: توافق قبل از ازدواج است و تفاهم بعد از ازدواج است. توافق بر سر مسائل اصولی و اساسی زندگی است.
تفاهم: فهمیدن حال فرد مقابل به‌طور متقابل مانند تعیین رنگ اتاق
۴ ـ رابطه‌ی عاطفی: سه کانال برای انتقال عاطفی وجود دارد.
الف ـ کلامی: اظهار علاقه
ب ـ رفتاری: به فرزند یا همسر خود با کارهای که می‌کند نشان می‌دهد که چقدر به آنها علاقه‌مند است.
ج ـ تماس بدنی: نوازش کردن، ملاقات کردن، بغل کردن.
۵ ـ همدلی: خود محوری و خودخواهی باعث می‌شود که فرد نتواند خود را به‌جای فرد دیگری بگذارد.
مثال: آقا خیلی خسته از راه می‌رسد و به خانمش می‌گوید که خیلی خسته‌ام و از ترافیک بیزار شده‌ام. زن همدلی نمی‌کند و می‌گوید من چه کار کنم؟ مگر دیگران چکار می‌کنند؟
این نمونه‌ی همدلی نکردن است و تنش در مرد باقی می‌ماند.
۶ ـ صمیمیت: هر انسانی نیاز دارد که زندگی را بدون دغدغه در کنار همسرش، بگذارند. جو منزل در عملکرد اعضای خانواده، تأثیر می‌گذارد.
۷ ـ حمایت: هر انسانی نیاز دارد که بتواند بر فرد مقابل تکیه کند؛ روی او حساب کند و وی را حمایت کند. در مورد دخترانی که اقدام به فرار از منزل می‌کنند می‌توان گفت به‌دلیل عدم حمایت عاطفی، ناخواسته مجبور به این کار می‌شوند.
۸ ـ تصمیم‌گیری مشترک در همه‌ی امور: زن و شوهر تنها کسانی هستند که باید در زندگی مشترک خود در تمام امور، مشارکت و تشریک مساعی داشته باشند.
۹ ـ اعتماد: از نیازهای اساسی انسان است. در رابطه با همسر، ارتباط باید طوری باشد که رفتارها روشن باشند و رفتارها به گونه‌ای باشند که فرد مقابل به آن اعتماد داشته باشد.
۱۰ ـ برخورداری از یک حیطه‌ی اختصاصی: می‌توان گفت که همه چیز در زندگی کنترل شده نیست.
۱۱ ـ احترام: یعنی احترام گذاشتن به همه‌ی حقوق و وظایفی که همسران نسبت به یکدیگر دارند.
در پایان برای ایجاد روابط بهتر، می‌توان هر شب چک لیستی از کلیه‌ی اعمالی که در طول روز انجام داده‌ایم؛ تهیه نمائیم و هر زمان که احساسی (منفی یا مثبت) به ذهن‌تان رسید؛ بگوئید من در قبال او چه کاری کردم که باعث شد وی این رفتار را در قبال من داشته باشد.؟ در رابطه با نوشته‌های چک لیست، موارد ثبت شده را به همسرتان متذکر نشوید. زیرا باعث درگیری و کشمکش در زندگی می‌گردد. در پایان هفته بعد از یک نشست گرم و صمیمی، دفترچه‌ی چک لیست را با آرامش بررسی کنید و درباره‌ی موارد تضاد بحث کنید و اگر یکی از شما در رفتاری، توانائی انطباق پذیری را نداشت؛ مشکلی نیست و نباید حساسیت نشان داد. زیرا به اصل فردیت فرد برمی‌گردد.
برای حذف اختلاف زناشوئی باید به موارد زیر توجه کرد:
۱ ـ حذف انتقاد: انتقاد در محیط اجتماعی (مانند نوشتن انتقاد در روزنامه) خوب است ولی در محیط خانوادگی نسبت به همسر و فرزندان جوان، انتقاد نباید باشد. انتقاد گزنده، ضربه زننده و آسیب زننده است. زمانی‌که انتقاد می‌کنیم با شمشیر به ریشه‌ی فرد می‌زنیم. فرد احساس می‌کند ما او را دوست نداریم. هویت وی را زیر سئوال می‌بریم. خصومت ایجاد می‌کند و شرایط زندگی را رنج‌آور می‌کند.
۲ ـ سرزنش و ملامت: زوجین هیچگاه نباید خطاهای یکدیگر را به هم متذکر شوند. منظور این است که در انجام کارهای دیگران نمی‌بایست تعیین تکلیف کنیم.
۳ ـ اعمال کنترل و تعیین تکلیف و (بایدها و نبایدها) را برای یکدیگر مشخص کنیم.
۴ ـ تحقیر کردن: زوجین از تحقیر و خوار نمودن یکدیگر به شدت پرهیز کنند. تحقیر کردن رضایت زناشوئی را پائین می‌آورد.
۵ ـ والدین همسر: زوجین باید سعی کنند احترام والدین خود و همسر را حفظ نمایند.
اصول و مهارت‌های ارتباطی بین زوجین و روابط کلامی و غیرکلامی
در زمان بررسی اختلافات زناشوئی، ممکن است به این نتیجه برسیم که مرد و زن مشکلی ندارند بلکه ارتباطات آنان دچار مشکل شده است. از آنجائی که ارتباطات به‌صورت کلامی و غیرکلامی بوده و در ارتباطات کلامی، نوع پیام و طریقه‌ی ارسال آن، بسیار مهم است؛ ممکن است یکی از زوجین پیامی را بفرستد اما پیام به شکل دیگری از زوج مقابل دریافت شود.
در روابط زناشویی بسیاری از پیام‌ها هنگام ارسال، آلوده می‌شوند و بنابراین برای رفع آلودگی، پیام را باید لایه لایه و به‌طریق زیر تجزیه کرد:
۱ ـ مشاهده: مثلاً هنگامی که آقا دیر به منزل می‌آید؛ خانم ناراحت می‌شود و دلواپسی و نگرانی خود را به صورت اعتراض به شوهر نشان می‌دهد که این چه وضعی است به تو هم می‌گویند شوهر؟ این نوع پیام آلوده است و مشکل ایجاد می‌کند.
۲ ـ احساسی که به فرد دست می‌دهد (هیجان و احساسات درونی فرد)
۳ ـ باور ۴ ـ نیاز
مثال یک پیام آلوده: یکی از زوجین می‌گوید: «تو با این لباس آبروی مرا می‌بری» این پیام آلوده است.
بازسازی و لایه لایه نمودن پیام آلوده فوق:
۱ ـ مشاهده – – – بگوئیم لباس کهنه است
۲ ـ احساس – – – احساس ناراحتی می‌کنم
۳ ـ باور- – – دوست دارم شیک بپوشی
۴ ـ نیاز – – – نیاز دارم احترام بگذاری و لباس بهتری بپوشی
تن صدا در زمان ارسال پیام نیز مهم است.
نکاتی که در زندگی زناشویی باید مورد توجه قرار داد:
- ذهن خوانی: ارتباط بین دو زوج را به‌هم می‌زند. حالت قانون همه یا هیچ را به‌وجود می‌آورد.
- فیلتر سازی: لحن صحبت با زوج مهم است و تأکید روی واژه‌ها می‌شود. بهتر است احساسات خود را ناگویا و نامفهوم بیان نکنیم بلکه روشن و صریح صحبت کنیم.
- ارتباط کلامی و غیرکلامی با هم یکسان باشد: به‌عنوان مثال زمانی که می‌گوییم «دوستت دارم» با چهره و رفتار نیز نشان دهیم در غیر این‌صورت بین پیام کلامی و غیرکلامی تعارض ایجاد می‌شود.
- زوجین نیاز دارند که یکدیگر را درک کنند نه اینکه یکدیگر را نصیحت کنند: آنها نیاز به پند و اندرز ندارند بلکه در زمان صحبت کردن دوست دارند زوج مخاطب، صحبت‌های آنان را بشنود.
- زن و شوهر باید با یکدیگر تصمیم بگیرند: آنها نباید اجازه دهند خانواده‌های‌شان در تصمیم‌گیری آنان دخالت کنند و سعی کنند که سیستم خانه را خود (زن و شوهر) حفظ کنند و به خانواده‌ها اجازه دخالت ندهند.
مثلاً مادربزرگ به‌دلیل دوست داشتن افراطی نوه، رفتارهای غلط وی را مثبت می‌بیند و به او متذکر نمی‌شود و چه بسا کارهای شخصی وی را نیز انجام می‌دهد ولی مادر به این شکل عمل نمی‌کند بلکه می‌خواهد قانون و نظم را در بچه به‌وجود آورد. اینجاست که اختلاف و تعارض ایجاد می‌گردد.
رفت و آمد: باید در حد تعادل و متعارف باشد. - باید یاد بدهیم که زوجین با یکدیگر قشنگ صحبت کنند: آنها احساسات خود را قشنگ به‌هم انتقال دهند.
به‌عنوان مثال: زمان تولد و یا زمان سالگرد ازدواج، با یک شاخه گل احساسات خود را بیان کنید و این سال‌روز را به یکدیگر تبریک بگویید.
