آوید نیوز ـ در ادامه معرفی بزرگان، فرهیختگان، بازرگانان سالهای دور کرمان در صفحهی یادها و خاطرههای آوید کرمان، در این شماره دو تن از رؤسای معارف کرمان که یکی از آنها مدتی هم فرماندار کرمان بوده است را معرفی میکنیم.
میرزا صادق انصاری
«میرزا صادق انصاری» فرزند «حاج میرزا علینقی خان اصفهانی» در سال ۱۲۷۰ شمسی در تهران به دنیا آمد و تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در تهران به پایان رساند. سپس به استخدام وزارت معارف درآمد و در سال ۱۳۰۱ شمسی با حکم بازرسی در قسمت محاکمات (تخلفات ادارهی معارف کرمان) به کار مشغول شد. در تاریخ هجدهم مهر سال ۱۳۰۳ شمسی به ریاست معارف ایالت کرمان محسوب شد. (در آن زمان کشور ایران به ۱۰ ایالت تقسیم شده بود و کرمان به عنوان ایالت هشتم شناخته میشد و قسمتهایی از هرمزگان، یزد و سیستان و بلوچستان هم جزو این ایالت بودند.»
وی در خرداد ماه سال ۱۳۰۵ شمسی به تهران رفت و اول مردادماه ۱۳۰۶ شمسی با حقوق ماهانه ۱۲۴ تومان به ریاست معارف ایالت کرمان برگزیده شد ولی در این نوبت به کرمان نیامد و آقای جودت رئیس معارف کرمان شد.
آقای انصاری در تهران ریاست کتابخانهی تهران را عهدهدار بود تا اینکه در اول اسفند ماه ۱۳۱۲ شمسی برای سومین بار به ریاست فرهنگ کرمان منصوب شد و تا آبان ماه ۱۳۱۴ شمسی که کرمان را به قصد تهران ترک کرد، در این سمت به انجام وظیفه پرداخت.
در زمان نامبرده، قراردادهای جدید جهت استخدام معلمان بسته شد. با توجه به این قراردادها، افرادی از جمله «علیاکبر برهانی» با حقوق ماهیانه ۲۴۰ ریال و آقای «علیاکبر آموزگار» با حقوق ماهیانه ۲۸۰ ریال به استخدام اداره معارف کرمان درآمدند.
«میرزا صادق انصاری» در ۷ بهمن ۱۳۰۴ شمسی نامهای به وزارت معارف نوشت و شرح و لیستی از مطالبات فرهنگیان را در آن ذکر کرد تا به درخواستها و حقوق آنها رسیدگی شود.
لازم به ذکر است در مدتی که در زمانهایی که میرزا صادق به تهران میرفته است یا به دلایلی در کرمان نبوده است؛ «عبدالکریم خان ابراهیمی» کفالت معارف کرمان را به عهده داشت. به خصوص از تاریخ خرداد ۱۳۰۵ تا مرداد ۱۳۰۶ شمسی در غیاب میرزا صادق به این امر مهم مشغول بود.
میرزا رضا خان فهمیمی
«میرزا رضا خان فهمیمی» در اواخر قوس (آذر ماه) سال ۱۲۹۹ شمسی طی حکمی به ریاست معارف کرمان انتخاب شد و در اوایل سال ۱۳۰۰ شمسی کار خود را در ادارهی معارف کرمان آغاز نمود.
وی در اروپا تحصیل کرده بود و طبق حکمی که از وزارت معارف دریافت داشته؛ از نظر اخلاقی و علمی ستوده شده است. وی ریاست معارف کرمان را تا سال ۱۳۰۲ شمسی به عهده داشت: در این مدت خدمات شایستهای به فرهنگ کرمان نمود. اقدامات اسلاف خود را در ترویج و توسعهی مدارس ادامه داد.
پس از آن که کرمان را ترک کرد؛ در تهران مدتها، پستهای حساسی را در وزارتخانهها بر عهده داشت. سرانجام از وزارت فرهنگ و معارف خسته شد و به وزارت کشور منتقل گردید.
از جالبترین اوقات زندگی «میرزا رضا خان فهمیمی» زمانی است که در زندان دموکراتها گذارنده است. وی در سال ۱۳۲۳ تا سال ۱۳۲۴ شمسی فرماندار زنجان بود. یک روز صبح که از خواب بیدار میشود؛ متوجه میشود که دموکراتها شهر را تصرف کردهاند. وی به سختی توانست خود را از چوبهی دار خلاص کند و فقط به زندان دموکراتها رفت.
«میرزا رضا خان فهمیمی» در سال ۱۳۳۳ شمسی به فرمانداری کرمان هم منصوب شد.
از این تاریخ به بعد از فعالیتهای سیاسی، فرهنگی و اجتماعی وی دیگر اطلاعی در دست نیست.
آقای انصاری در تهران ریاست کتابخانهی تهران را عهدهدار بود تا اینکه در اول اسفند ماه ۱۳۱۲ شمسی برای سومین بار به ریاست فرهنگ کرمان منصوب شد و تا آبان ماه ۱۳۱۴ شمسی که کرمان را به قصد تهران ترک کرد، در این سمت به انجام وظیفه پرداخت
از جالبترین اوقات زندگی «میرزا رضا خان فهمیمی» زمانی است که در زندان دموکراتها گذارنده است. وی در سال ۱۳۲۳ تا سال ۱۳۲۴ شمسی فرماندار زنجان بود