لزوم نگاهی نو به دلایل و ریشه های مصرف نوشیدنی های الکلی
آوید کرمان ـ صبح شنبه و راهروهای دادسرای کرمان. جایی که به اتهامات رسیدگی می‌شود و عده‌ای شاکی و عده‌ای هم متهمند. ضابطان قضایی نیز پرونده به دست از این شعبه به شعبه‌ی دیگر می‌روند و پیگیر پرونده‌ای هستند که به دست‌شان سپرده‌اند. در این میان اما چهره‌ی جوان‌هایی قابل توجه است که دستبند به دست، تک تک و یا گروهی از کلانتری‌های شهر به به برخی شعب بازپرسی دادسرا می‌آورندشان و جرم‌شان مصرف و یا حمل مشروبات الکلی است. معمولا در خودروی شخصی توسط پلیس متوقف و به کلانتری هدایت شده‌اند. بسته به اینکه فقط الکل نوشیده‌اند و یا مقادیری از مشروبات الکلی هم در خودرو بوده نگرانی‌هایشان متفاوت است چه اینکه اگر مقداری ولو اندک از این مشروب الکلی در خودرو کشف شده باشد؛ مجازات سنگین‌تری در انتظارشان است. پدرها و مادرها هم که نگران، فرزندان‌شان را همراهی می‌کنند تا شاید بتوانند کاری برای فرزندان دستبند به دست‌شان انجام دهند. نکته اما اینجاست که چرا در کشوری که هم از لحاظ شرعی و هم از لحاظ قانونی، ممنوعیت و مجازات برای مصرف مشروبات الکلی در نظر گرفته شده است؛ اینچنین صحنه‌هایی رقم می‌خورد؟
ما قوانین سختگیرانه‌ای در این زمینه داریم که بخشی ناشی از حدود شرعی است و بخشی نیز در محدوده‌ی تعزیرات می‌گنجد و البته باید اذعان داشت که در روال رسیدگی در این مورد، قضات رسیدگی کننده از همه‌ی توان قانونی خود برای پیشگیری از تکرار جرم و کاستن از اثرات منفی صدور حکم بر آینده‌ی متهمان استفاده می‌کنند
یکی از کسانی که در آستانه‌ی روبه‌رو شدن با بازپرس پرونده‌اش است؛ در پاسخ به این سوال می‌گوید که اولین بار برای تجربه‌ی حالت بعد از نوشیدن مشروبات الکلی، به این کار مبادرت کرده اما دیگر تقریبا به یک عادت هفتگی برای او تبدیل شده است. او تصریح می‌کند که بارها به دلیل اینکه مشروب ناسالم خورده با مشکل مواجه شده اما نتوانسته است از خورد این مایع ممنوع در اسلام و البته ایران دست بکشد.
یکی دیگر از افرادی که در دادسرا حاضر است؛ می‌گوید که بعد از مصرف مواد الکلی به همراه دوستانش سوار بر خودرو شده بودند و در شهر «چرخ می‌زده‌اند» که به دلیل سرعت بالا توسط پلیس متوقف و با مجوز بازپرس، یک شب را هم در کلانتری بازداشت بوده‌اند. وی از اینکه دچار مشکلات قضایی و به قول خودش، سوء پیشینه می‌شود ناراحت است و به خاطر خوردن مشروبات الکلی، پشیمان و ناراحت است. او در مورد اینکه رانندگی در حین مستی می‌تواند منجر به حوادث تلخی برای خود و دیگران شود؛ می‌گوید: در آن لحظه آدم فکر این چیزها را نمی‌کند اما الان متوجه شده‌ام که می‌توانسته‌ام منجر به چه اتفاقات ناگواری شوم و حتی یکی از دوستانم نیز به همین دلیل خودرویش در جاده واژگون شد و جان باخت.
عده‌ای از مصرف‌کنندگان مشروبات الکلی نیز اصرار دارند که کمبود امکانات برای گذران وقت و اوقات فراغت، آن‌ها را به سمت مصرف مواد الکلی می‌کشاند و اگر گزینه‌های قابل توجهی برای آن‌ها برای گذران وقت‌شان به خصوص در روزهای تعطیل بود؛ سراغ این موضوع نمی‌رفتند اما برخی نیز فشارهای روحی و استرس‌های روزافزون زندگی را دلیلی برای مصرف نوشیدنی‌های الکلی ذکر می‌کنند…
در این میان گاهی در بیمارستان‌ها نیز مواردی مشاهده می‌شود که افرادی با مصرف مشروبات نامرغوب، کارشان برای ادامه‌ی حیات به دوا و دکتر رسیده است. در همین استان کرمان خودمان، مرگ و نابینایی‌هایی به دلیل مصرف مشروبات نامرغوب هر از چند گاهی گزارش می‌شود و یعنی این موضوع نیز قابل توجه است که با توجه به ممنوعیت تولید و مصرف مشروبات الکلی، دست افراد سودجو هم باز شده است تا با ساخت و قاچاق و فروش مشروبات تقلبی هم حال آدم‌ها را بد کنند و هم پول نامشروعی به جیب خود بزنند.
با این حال به نظر می‌رسد پرداختن به موضوع مصرف مشروبات الکلی، موضوعی است که بایستی بعد از این، نگاهی موشکافانه‌تر به آن داشت. خیلی دقیق به بررسی آن پرداخت و راهکارهایی برای کاهش مصرف آن در کشور و استان کرمان پیدا کرد و به این سوال اساسی پرداخت که چرا جوان ایرانی با وجود حرمت شرعی و مجازات‌های قانونی باز هم اقدام به نوشیدن مواد الکلی می‌کند؟ اینکه فردی که الکل مصرف کرده و یا در منزلش تولید کرده و یا در خودرویش حمل کرده، دستگیر و مجازات می‌شود و البته آینده‌اش نیز به نوعی تحت تاثیر یک حکم قضایی قرار می‌گیرد؛ تنها یک بخش از موضوع است. به هر حال ما قوانین سختگیرانه‌ای در این زمینه داریم که بخشی ناشی از حدود شرعی است و بخشی نیز در محدوده‌ی تعزیرات می‌گنجد و البته باید اذعان داشت که در روال رسیدگی در این مورد، قضات رسیدگی کننده، از همه‌ی توان قانونی خود برای پیشگیری از تکرار جرم و کاستن از اثرات منفی صدور حکم بر آینده‌ی متهمان استفاده می‌کنند اما در این زمینه بحث‌های اساسی‌تری وجود دارد که باید در خارج از سیستم قضایی به آن پرداخته شود و این همان سوالاتی است که باید جوابی برای آن‌ها یافت شود تا میزان مصرف مواد الکلی کاهش یابد.
اینکه آیا باید به این موضوع به صورت عمومی‌تری پرداخت و آموزش همگانی ارائه داد یا خیر؟ اینکه آیا بایستی از دوران مدرسه به دانش‌آموزان بگویند که مخاطرات جسمی و روحی مصرف مشروبات الکلی چیست یا خیر؟ آیا اصولا در استانی مثل کرمان آن‌قدر تنوع و امکانات برای گذران اوقات فراغت جمعیت متکثر جوان ایجاد شده است که دیگر بهانه‌ای برای پر کردن معده‌اش با مشروبات الکلی نداشته باشد؟ آیا قوانین تولید و مصرف و حمل مواد الکلی با جوانان ایرانی در میان گذاشته شده و از آن اطلاع دارند؟ آیا می‌دانند که در اکثر کشورهای جهان حتی آزادترین‌شان در مورد مصرف الکل محدودیت‌های خاص وجود دارد؟ آیا در مقابل اطلاعات فراوانی که از مزایای جسمی مصرف الکل به ذهن ایرانی‌ها تزریق می‌شود و برای دردهای مختلف تجویزش می‌کنند! به همان نسبت از مضراتش گفته شده و ذهن مردم روشن شده است؟
در این حال باید برخی موارد هم فارغ از مسائل شرعی به صورت یک فرهنگ درآید مثل این موضوع که به هر حال رانندگی در حالت مستی خطرناک و خطرساز است و عده‌ی زیادی در این حالت یا خود را به کشتن داده‌اند و یا فرد بیگناهی را به دلیل شرایط نامتعادل رانندگی، به کام مرگ فرستاده‌اند و یا اینکه پرسه زدن در حالت مستی در خیابان‌ها در موارد زیادی منجر به برخوردهای فیزیکی دردسر آفرین می‌شود… و یا اینکه الکلی شدن به هیچ عنوان درمان درد و رنج‌های روحی یک فرد نیست…
به هر حال واقعیت این است که واقعیات این‌چنینی این روزهای شهر و کشورمان را باید با نگاهی تازه و منطقی و درمان محور ببینیم؛ حالا این موضوع مصرف مواد الکلی باشد و یا مواد مخدر سنتی و صنعتی و یا رواج پدیده‌هایی مثل دروغ و بی‌اخلاقی در خانواده‌ها و جامعه. بدون شک بستن چشم‌ها به روی آمار و واقعیت‌ها، دردی را از کسی دوا نخواهد کرد…
باده‌ی خاص خورده‌ای / نقل خلاص خورده‌ای
بوی شراب می‌زند / خربزه در دهان مکن – مولانای بزرگ
