آوید نیوز: به این نامها توجه کنید: «عباس یمینی شریف»، «شکوه قاسمنیا»، «هوشنگ مرادی کرمانی»، «جعفر ابراهیمی(شاهد)»، «مصطفی رحماندوست»، «افسانه شعباننژاد»، «محمدرضا سرشار»، «فریبا کلهر»، «کاظم مزینانی»، «محمدرضا بایرامی»، «بیوک ملکی(سحر)»، «فریدون عموزاده خلیلی» و … این نامها شاید نامهای آشنایی در ادبیات ایران باشند اما وجه اشتراک این نویسندگان این است که روزگاری عضو هیات تحریریهی مجلهی «کیهان بچهها» بودند؛ مجلهای ویژهی کودکان که مؤسسهی کیهان آن را از دیماه سال ۱۳۳۵ منتشر کرده است. این نویسندگان یا همان زمان شناخته شده بودند یا با آموزش در چنین کارگاه وزینی تجربه کسب کرده و خود را به جامعهی ادبی ایران شناساندند. بدون شک کیهان بچهها نقش تعیین کننده ای در تبلور ادبیات کودک و نوجوان داشته است؛ به ویژه در دهههای ۶۰ و ۷۰.
البته قبل از این دوره هم نویسندگان قدری حضور داشتند که ادبیات ایران مدیون آنهاست. از «مهدی آذر یزدی» خالق مجموعههای کتابهای «قصه های خوب برای بچههای خوب» نمیشود گذشت. کسی که سالروز درگذشتش به روز ملی ادبیات کودکان و نوجوان معروف شده است. مجموعهی قصه های خوب برای بچه های خوب جدا از محتوایش، با نام زیبایش کلی انرژی مثبت نصیب خوانندهاش میکرد. یا «هوشنگ مرادی کرمانی» که شاهکارهایش را در انتهای دههی ۵۰ و طول دههی ۶۰ نوشته است. «صمد بهرنگی» که با «ماهی سیاه کوچولو»یش شهرتی جهانی دارد.
با رونق ادبیات کودک و نوجوان، فیلنامههای خوبی هم در این زمینه نوشته شد و سینمای کودک و نوجوان که بزرگانی چون «عباس کیارستمی» و «بهرام بیضایی» در پیشینهی خود میدید با شناخت و درک درست از این حوزه باعث آشتی کودکان با سینما شد و هفتهای نبود که دانشآموزان دستهدسته به سینما نروند. «دزد عروسکها»، «سفر جادویی»، «علی و غول جنگل»، «مدرسه پیرمردها»، «گلنار» و سریال «قصه های مجید» در روزگار متفاوت معروف به دههی ۶۰ برای کودکان و نوجوانان ساخته شدند.
در ادبیات جهان، مخصوصا ادبیات کلاسیک، هنوز حوزهی کودک و نوجوان هنوز حرف اول را میزند. کیست که «ژول ورن» را نشناسد یا نام «جک لندن» به گوشش نخورده باشد؟ هر کس «ماجراهای بریفین» را نخوانده باشد، حداقل فیلم یا سریالش را دیده است. کاسهی سوپ درخواستی از سوی «الیور تویستِ» خلق شده از سوی «چارلز دیکنز» ضربالمثل شده است. جملههای کتاب «شازده کوچولو» در شبکههای اجتماعی بازنشر و خوانده میشوند. «هانس کریستین آندرسن» نویسندهی معروف دانمارکی که به پدر ادبیات کودک جهان مشهور است توانسته است با نگاهی خاص و متفاوت، پایهریز ادبیات نوین کودک و نوجوان در دنیا باشد یا هنوز به نوجوانان توصیه میشود تا با «هولدن کالفیلد» شخصیت رمان «ناتور دشت» همراه شوند و به دنیای پرماجرایش سفر کنند.
اما این روزها ادبیات کودک و نوجوان، حداقل در ایران، به فراموشی سپرده است. البته نویسندگان و فیلمسازان تقصیری ندارند؛ زبان کودکان تغییر یافته و دنیایشان متفاوت شده است. همراه با این تغییرات زبان نویسندگان و درکشان از دنیای قشر پرجنب و جوش جامعه، در دنیای گذشته مانده است. شاید به همین دلیل است که نه کتابی نوشته میشود و نه فیلمی ساخته. برعکس دنیای غرب که هنوز هریپاترش میفروشد و فیلمها و انیمیشنهایش هم محبوب بچهها هستند و هم بزرگترها. اینجا کیهان بچه ها در بازیهای سیاسی و جناحی گم شده است و روز ملی ادبیات کودک و نوجوان در حد چاپ بنر و انتشار پیامهای رنگارنگ و بیهوده است.